Voorafgaande beslissing nr. 800.049 dd. 16.12.2008

 

Vennootschapsbelasting

Personenbelasting

Voordeel van alle aard

Belastingstelsel van de aandelenopties

Aankoop van aandelen door het personeel

Overdracht van aandelen tegen verminderde prijs

 

 

Samenvatting

 

De aanvraag strekt ertoe te vernemen of de aankoop door werknemers van aandelen van de moedervennootschap van de werkgever onder de toepassing valt van de administratieve circulaire nr. Ci.RH.241/467.450 van 21 juni 1995.

 

Aangezien de aandelen op de beurs genoteerd zijn, de aandelen tegen verminderde prijs worden aangeboden, die prijs wordt betaald en de aandelen gedurende minimum twee jaar onbeschikbaar zijn gemaakt, is het belastbaar voordeel gelijk aan het verschil tussen 100/120 van de referentieprijs van de verkregen aandelen en de werkelijk door de verkrijger betaalde prijs (referentieprijs - 20 %). Het feit dat de financiering van die aandelen eventueel gedeeltelijk gebeurt door een swapovereenkomst doet hieraan geen afbreuk.

 

 

De beslissing wordt enkel gepubliceerd in de taal waarin de aanvraag werd ingediend.

 

 

I.     Voorwerp van de aanvraag

 

1.           De aanvraag strekt ertoe bevestiging te verkrijgen inzake de fiscale behandeling van een aandelenplan dat wereldwijd wordt geïmplementeerd door de Franse beursgenoteerde vennootschap SA X (hierna de Vennootschap) voor haar werknemers en voor de werknemers van de vennootschappen waarin de Vennootschap rechtstreeks of onrechtstreeks minstens 50 % van het kapitaal aanhoudt (hierna de Groep):

 

1.1.      dat de vrijstelling van 16,67 % (20/120) van de referentieprijs van de aandelen, opgenomen in de administratieve circulaire nr. Ci.RH.241/467.450 van 21 juni 1995 (hierna de Circulaire) van toepassing is, voor de werknemers van Groep X die in België belastbaar zijn (hierna de Begunstigden) en die zich contractueel ertoe verbonden hebben dat de aandelen gedurende twee jaar volledig onbeschikbaar zijn, zodat het belastbaar voordeel gelijk is aan 3,33% (1/30) van de referentieprijs, zijnde het verschil tussen 20% van de referentieprijs en 16,67% (20/120) van de referentieprijs;

 

1.2.      dat, wat specifiek de hefboomformule betreft, de swapovereenkomst geen afbreuk doet aan de toepassing van die Circulaire; 

 

1.3.      dat het door de Begunstigden gerealiseerde rendement overeenkomstig artikel 90, 1° van het Wetboek van de Inkomstenbelastingen 1992 (WIB 92) aangemerkt wordt als een fiscaal vrijgestelde meerwaarde op aandelen die kadert binnen een normaal beheer van een privé-vermogen;

 

1.4.      dat, wat specifiek de hefboomformule betreft, de gratis aandelen die door de Vennootschap zullen worden toegekend in 2013, op dat moment belast zullen worden als voordeel in natura ten name van de Begunstigden en niet op het moment van de inschrijving op het plan;

 

1.5.      dat, de dividenden, die op de nieuw uitgegeven aandelen eventueel zullen worden uitgekeerd, kunnen genieten van het verlaagd tarief van de roerende voorheffing op dividenden van 15% overeenkomstig artikel 269, derde lid, WIB 92;

 

1.6.      van het feit dat de in aanmerking komende aanschaffingsprijs voor doeleinden van de belastingvermindering bedoeld in artikel 145/7 WIB 92 (Monory bis) gelijk is aan de som van (i) de totale inschrijvingsprijs van de aandelen die met eigen middelen gefinancierd worden, verhoogd met het belastbare voordeel en van (ii) de totale inschrijvingsprijs van de aandelen die met de bankfinanciering worden aangekocht, verhoogd met het belastbare voordeel dat bij de werknemer ontstaat.

 

II.         Omschrijving van de verrichting

 

2.           De NV X is de Belgische dochtervennootschap van de Vennootschap.

 

3.           De Begunstigden hebben de mogelijkheid in te schrijven op aandelen van de Vennootschap met een korting van maximaal 20% op de referentieprijs. Deze referentieprijs is gelijk aan de gemiddelde openingskoers van het aandeel gedurende 20 beursdagen voorafgaand aan de datum van het vaststellen van de inschrijvingsprijs door de Vennootschap. De werknemers mogen maximaal 25% van hun jaarlijks brutoloon gestort door hun werkgever in 2007 investeren in het plan.

 

4.           De aandelen waarop ingeschreven wordt, worden gedurende een periode van ongeveer vijf jaar aangehouden in een Frans FCPE (Fonds Commun de Placement d'Entreprise - hierna het Fonds). De inschrijving op de  aandelen vindt plaats door de tussenkomst van het Fonds in naam en voor rekening van de Begunstigden. De Begunstigden krijgen deelbewijzen in het Fonds.

 

5.           Het Fonds is een transparant investeringsvehikel dat typisch wordt gebruikt voor het aanhouden van aandelen van werknemers/aandeelhouders van Franse vennootschappen. Het Fonds werd geregistreerd en goedgekeurd door de Franse marktautoriteiten (Autorité des marchés financiers). Dit heeft volgens de aanvrager, rekening houdend met de fiscale transparantie van een FCPE, geen invloed op de Belgische fiscale behandeling van het plan.

 

6.           Voor de Begunstigden zullen de deelbewijzen van het Fonds geblokkeerd worden voor een periode van ongeveer vijf jaar, te rekenen vanaf de datum van de kapitaalverhoging. De exacte duur van de blokkeringsperiode zal afhangen van het precieze ogenblik van de kapitaalverhoging. In bepaalde door het Franse recht voorziene gevallen is een vervroegde deblokkering evenwel mogelijk. Voor de Begunstigden is er echter geen mogelijkheid tot vervroegde deblokkering gedurende een periode van twee jaar te rekenen vanaf de kapitaalverhoging. Gedurende de twee eerste jaren vanaf de kapitaalverhoging zullen de deelbewijzen en de onderliggende aandelen namelijk volledig onbeschikbaar zijn. Een geval van vervroegde deblokkering gedurende deze periode zal niet tot een vervroegde deblokkering van de deelbewijzen, en dus van de onderliggende aandelen, kunnen leiden dan na het verstrijken van deze periode van onbeschikbaarheid van twee jaar.

 

7.           De werknemers van de Groep kunnen kiezen tussen twee verschillende formules of een combinatie van beide (een "klassiek formule" of een "hefboomformule").

 

8.           De karakteristieken van het klassieke plan zijn :

 

8.1.      de Begunstigden schrijven in op de aandelen met een korting van 20% op de referentieprijs;

 

8.2.      de uitgekeerde dividenden worden door het Fonds geherinvesteerd in aandelen van de Vennootschap. Voor de door het Fonds geherinvesteerde dividenden zal het Fonds aanvullende deelbewijzen (of fracties van deelbewijzen) uitkeren die deze herinvestering van de dividenden zullen reflecteren;

 

8.3.      bij het verstrijken van de blokkeringperiode van 5 jaar kunnen de Begunstigden de terugkoop van hun deelbewijzen in het Fonds vragen (tegen cash en aandelen van de Vennootschap) ofwel kunnen zij hun investering verder aanhouden via het Fonds.

 

9.           Het hefboomplan houdt in dat per aandeel dat door de Begunstigde gefinancierd wordt, 6 aandelen door een bank gefinancierd worden. In het kader van de hefboomformule is de persoonlijke investering beperkt tot een klein aantal aandelen. Per zelf gefinancierd aandeel, ontvangt de Begunstigde een deelbewijs in het Fonds.

 

10.        Anders gesteld, 85,71% van de inschrijvingsprijs van de aandelen wordt gefinancierd door een bank in het kader van een swapovereenkomst afgesloten met het hefboomcompartiment van het Fonds. De Begunstigden geven in ruil het recht op de economische waarde van de dividenden, op de economische waarde van de korting en op een deel van de meerwaarde ten opzichte van de referentieprijs op, en dit voor het totaal van de onderschreven aandelen.  Bovendien kent de Vennootschap aan de werknemers het recht toe gedurende het vijfde jaar een aandeel van de Vennootschap te ontvangen voor elk gekocht deelbewijs. Dit recht is onderworpen aan een tewerkstellingsvoorwaarde in de groep op het einde van de verwervingsperiode.

 

10.1    De Begunstigden betalen 14,29% van de inschrijvingsprijs aan het Fonds.  Het Fonds sluit voor rekening van de Begunstigden een swapovereenkomst af met een bank, op basis waarvan de bank de resterende 85,71% van de inschrijvingsprijs financiert.  Met de ontvangen betaling van de Begunstigden en de sommen komende van de bank in gevolge de swapovereenkomst, zal het Fonds inschrijven op aandelen van de Vennootschap voor rekening van de Begunstigden.

 

10.2    Tijdens de vijfjarige blokkeringsperiode zal het hefboomcompartiment van het Fonds, op basis van de swapovereenkomst, een bedrag gelijk aan de waarde van de dividenden die het zal ontvangen, storten aan de bank. Dit belet niet dat de Begunstigden juridisch-technisch de "genieters" zijn van deze dividenden.

 

10.3    Bij het verstrijken van de blokkeringsperiode kunnen de Begunstigden (i) hun deelbewijzen in het Fonds laten terugkopen tegen aandelen van de Vennootschap en cash of (ii) hun activa herinvesteren in het Fonds. De swapovereenkomst is niet van toepassing na de blokkeringsperiode.

 

10.4    Bij het verstrijken van de blokkeringsperiode van ongeveer 5 jaar, hebben de Begunstigden, voor elk onderschreven deelbewijs in het FCPE, recht op :

 

-               een aandeel van de Vennootschap, verhoogd met het verschil tussen de waarde van hun initiële investering en de waarde van het aandeel op het deblokkeringsmoment indien deze laatstgenoemde waarde lager zou zijn dan het bedrag van de eigen investering van de begunstigde; en

 

-               een bedrag gelijk aan 4 maal de mogelijke stijging van de gemiddelde maandprijs van het aandeel van de Vennootschap gedurende de blokkeringsperiode (zoals vastgesteld op een gegeven datum elke maand), berekend in vergelijking met de referentieprijs.  Indien de vastgestelde beurskoers van het aandeel van de Vennootschap lager is dan de referentieprijs, zal de referentieprijs aanzien worden als de in rekening te nemen waarde bij de berekening van de gemiddelde maandprijs voor die periode van een maand;

 

-               een gratis aandeel van de Vennootschap, onder voorwaarde van de tewerkstelling in de Groep op het einde van de verwervingsperiode.  Dit gratis aandeel zal gefinancierd worden door de Vennootschap en niet door de bank.

 

11.        Vervroegde deblokkering is zoals voordien gemeld niet mogelijk gedurende de eerste twee jaren van de vijfjarige blokkeringsperiode. Bij vervroegde deblokkering na verloop van de periode van de eerste twee jaren, zal de aandeelkoers (zoals gedefinieerd in de swapovereenkomst: de sluitingsprijs van het aandeel op een precieze datum per maand) op het ogenblik van deblokkering (en niet de gemiddelde waarde) gebruikt worden voor de berekening van de stijging in vergelijking met de referentieprijs.

 

12.        De bank heeft op basis van de swapovereenkomst recht op :

 

12.1    de waarde van de dividenden die uitgekeerd werden gedurende de vijfjarige blokkeringsperiode;

 

12.2    het positieve verschil (op de 6 aandelen gefinancierd bij de inschrijving door de bank per deelbewijs in het FCPE) tussen de marktwaarde van de aandelen bij het verstrijken van de vijfjarige periode en het hierboven vermelde veelvoud van de stijging van de gemiddelde maandprijs die, in voorkomend geval, toekomt aan de Begunstigde.

 

13.        Bij de afwikkeling van de swap op het einde van de vijfjarige periode, zal het Fonds de aandelen die het aanhoudt (behalve een aandeel per deelbewijs) aan de bank overmaken en zal het van de bank de sommen die toekomen aan de Begunstigden, verkrijgen. Op die manier zal, indien de marktwaarde van de aandelen onvoldoende is om het bedrag te dekken waarop de Begunstigden recht hebben op basis van de swapovereenkomst, de bank een bedrag aan het Fonds storten dat toelaat het verschil te dekken.

 

III.  Beslissing

 

III.A.           Toepassing Circulaire bij toekenning van aandelen in de Vennootschap

 

14.        Wanneer een vennootschap een aantal aandelen van de vennootschap waarvan zij geacht wordt een dochter- of kleindochtervennootschap te zijn tegen verminderde prijs aan haar werknemers overdraagt, ontstaat bij de verkrijger in het jaar van de verkrijging van die aandelen een belastbaar voordeel dat als een bezoldiging in de zin van artikel 31, tweede lid, 2°, WIB 92 moet worden aangemerkt.

 

15.        Wanneer de aandelen op een Belgische of op een buitenlandse beurs genoteerd zijn, is de waarde van het voordeel gelijk aan het verschil tussen de beurswaarde van de verkregen aandelen en de werkelijk door de verkrijger betaalde prijs.

 

16.        De waarde van het voordeel is overeenkomstig de Circulaire evenwel gelijk aan het verschil tussen 100/120 van de beurswaarde van de verkregen aandelen en de werkelijk door de verkrijger betaalde prijs wanneer de aandelen met de toestemming van de betrokken partijen bij de verkrijgers gedurende ten minste twee jaar onbeschikbaar zijn gemaakt.

 

17.        De referentieprijs is gelijk aan de gemiddelde openingskoers van het aandeel gedurende 20 dagen voorafgaand aan de datum van het vaststellen van de inschrijvingsprijs door de Vennootschap en kan worden aangemerkt als de beurswaarde van het aandeel voor doeleinden van de Circulaire.

 

18.        Voor de werknemers die niet instemmen met de volledige onbeschikbaarheid gedurende twee jaar is de waarde van het voordeel gelijk aan het verschil tussen de referentieprijs van de verkregen aandelen en de werkelijk door de verkrijger betaalde prijs.

 

 

III.B.           Hefboomformule

 

III.B.1 Toepassing Circulaire

 

19.        Het feit dat de financiering van de inschrijvingsprijs bij het hefboomplan voor 85,71 % gebeurt door middel van een swapovereenkomst met een bank, heeft geen invloed op de vaststelling van het bedrag van het belastbaar voordeel van alle aard als bedoeld in nr. 16. Het belastbaar voordeel van alle aard wordt bepaald op alle aandelen, dus ook diegene waarvan de aankoop door derden (de bank) wordt gefinancierd.

 

20.        De dividenden die ingevolge de swapovereenkomst rechtstreeks worden betaald aan de bank, blijven belastbaar ten name van de werknemers die voor de toepassing van het hefboomplan hebben geopteerd.

 

21.        Het rendement gerealiseerd door de Begunstigden is een meerwaarde op aandelen die kadert binnen het normaal beheer van een privévermogen zodat de meerwaarde niet belastbaar is overeenkomstig artikel 90, 1°, WIB 92.

 

III.B.2 Gratis aandelen

 

22.        Wanneer een vennootschap een aantal aandelen van de vennootschap waarvan zij geacht wordt een dochter- of kleindochtervennootschap te zijn tegen verminderde prijs aan haar werknemers overdraagt, ontstaat bij de verkrijger in het jaar van de verkrijging van die aandelen een belastbaar voordeel dat als een bezoldiging in de zin van artikel 31, tweede lid, 2°, WIB 92 moet worden aangemerkt. De gratis aandelen die door de Vennootschap (eventueel) zullen worden toegekend, zullen dus belastbaar zijn in het jaar van toekenning aangezien voor deze datum er ingevolge de tewerkstellingsvoorwaarde, geen zekerheid is dat de Begunstigden eigenaar worden van de aandelen.

 

III.C.           Dividenden

 

23.        Wat betreft de eventuele dividenden die toegekend worden aan de nieuw uitgegeven aandelen, wordt de aanslagvoet van de roerende voorheffing overeenkomstig artikel 269, derde en vierde lid, WIB 92 vastgesteld op 15% aangezien:

 

23.1. het aandelen betreft die uitgegeven zijn na 1 januari 1994;

 

23.2. geen voorrechten verbonden zijn aan deze aandelen ten opzichte van de andere door de Vennootschap uitgegeven aandelen;

 

23.3. de Vennootschap niet heeft verzaakt aan de verlaging;

 

23.4. het aandelen betreft uitgegeven door het openbaar aantrekken van spaargelden, met name een openbare uitgifte van aandelen in de zin van de Wet van 16 juni 2006 op de openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt;

 

23.5. de aandelen het maatschappelijk kapitaal van de Vennootschap vertegenwoordigen.

 

24.        Aandelen uitgegeven door buitenlandse vennootschappen komen ook in aanmerking voor het verlaagde tarief onder dezelfde voorwaarden als voor aandelen uitgegeven door Belgische vennootschappen.

 

25.        Gezien deze aandelen aangehouden worden door het Fonds gedurende de duurtijd van de blokkeringsperiode van 5 jaar, en alle door het  Fonds ontvangen dividenden ofwel worden geherinvesteerd of worden overgemaakt aan de Franse bank in het kader van de swapovereenkomst, komt er geen Belgische tussenpersoon tussen bij de toekenning of betaalbaarstelling van enig dividend, en moeten de Begunstigden deze dividenden zelf aangeven (rekening houdend met de fiscale transparantie van het Fonds).

 

III.D.           Belastingvermindering artikel 145/7WIB 92

 

26.        Overeenkomstig artikel 145/1, 4°, WIB 92 wordt binnen de grenzen en onder de voorwaarden bepaald in de artikelen 145/2 tot 145/16, WIB 92 een belastingvermindering verleend die wordt berekend op de volgende uitgaven die tijdens het belastbare tijdperk werkelijk zijn betaald als betalingen in geld voor aandelen waarop de belastingplichtige als werknemer heeft ingeschreven en die een fractie vertegenwoordigen van het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap met maatschappelijke zetel, voornaamste inrichting of zetel van bestuur of beheer in een lidstaat van de Europese Economische Ruimte, die de belastingplichtige tewerkstelt of waarvan de vennootschap - werkgeefster in de zin van het Wetboek van vennootschappen of van een daarmee vergelijkbare regelgeving van een lidstaat van de Europese Economische Ruimte onweerlegbaar wordt geacht een dochter- of kleindochteronderneming te zijn.

 

27.        Het feit dat een deel van de aandelen door een bank wordt gefinancierd heeft geen invloed op de vaststelling van het bedrag dat in aanmerking komt voor de belastingvermindering aangezien:

 

27.1. het Fonds alle aandelen (inclusief de door de bank gefinancierde aandelen) koopt voor rekening van de  werknemers en;

 

27.2. ten name van de werknemers een belastbaar voordeel van alle aard ontstaat met betrekking tot de door de bank gefinancierde aandelen en;

 

27.3. de eventuele dividenden van alle aandelen, met inbegrip van de door de bank gefinancierde aandelen, belastbaar zijn ten name van de werknemers.

 

28.        Wat betreft het hefboomplan, is onder de voorwaarden vermeld in artikel 145/7, WIB 92 het bedrag dat in aanmerking komt voor de belastingvermindering gelijk aan de totale inschrijvingsprijs van de aandelen die met eigen middelen gefinancierd worden, verhoogd met de totale inschrijvingsprijs van de aandelen die met de bankfinanciering worden aangekocht en verhoogd met het belastbaar voordeel van alle aard dat bij de werknemer ontstaat met betrekking tot de zelfgefinancierde en door de bank gefinancierde aandelen.